Mỗi thế hệ đều có 1 “cuộc cách mạng” của riêng mình
Nếu bạn là một junior designer mới vào nghề và bạn cảm thấy hoang mang khi nghe rằng “AI giờ làm được cả UI rồi, tụi mình sẽ làm gì?” thì tin mình đi – cảm giác đó là bình thường :)))). AI và UI/UX Designer không cần phải cạnh tranh nhau, hay loại bỏ nhau.
Nhưng hãy nhớ một điều quan trọng: Mỗi thế hệ đều có một cú chuyển mình riêng và bộ kĩ năng phù hợp với thời đại đó.
Hãy đọc bài viết do chị Diễm Diễm – Giảng viên lớp Design System tại TELOS Academy để có cái nhìn rõ ràng và đỡ hoang mang hơn.
———–
Ngày xưa khi Photoshop mới xuất hiện, nhiều hoạ sĩ lo ngại rằng công cụ kĩ thuật số sẽ “giết chết nghệ thuật chính tông”. Nhưng nhờ Photoshop mà hàng triệu người bước vào thế giới sáng tạo dễ dàng hơn, nghề design kĩ thuật số ra đời. Hoạ sĩ vẫn ở đó, vẫn nổi trội với tài năng của họ nhưng đồng thời nhiều người khác có cơ hội tiếp cận hơn và nhiều cơ hội việc làm mới xuất hiện. Thế giới lại sống động hơn.
AI hôm nay cũng giống như Photoshop ngày xưa – nó không thay thế con người, nó mở ra một thế hệ đầy tiềm năng với nhiều kĩ năng mới.
Đừng dùng thước đo cũ để đánh giá thế hệ mới
Một sai lầm phổ biến là nhiều người đang lấy bộ kĩ năng của thế hệ cũ ráp lên thế hệ mới và nhìn thấy AI thay thế được một phần kĩ năng này thì cho rằng nó có thể thay luôn cả một thế hệ non trẻ. Lĩnh vực Product design cũng vậy, không ít người đang có tâm lý AI và UI/UX là một cuộc chiến, và công cụ sẽ vượt qua, thậm chí đào thải người mới.
Thật ra, junior của hôm nay không còn học những thứ giống như trước đây nữa. Thế hệ mới phải hiểu thêm về các kiến thức khi AI tham gia vào quá trình xử lí công việc, hay cụ thể hơn chính là mối quan hệ AI và UI/UX, ví dụ như:
– Design system thinking: tư duy hệ thống thay vì chỉ làm từng màn hình.
– AI collaboration: biết cách AI vận hành để làm việc chung với AI
– Prompt thinking / Prompt engineering: Biết “nói chuyện với AI” để ra kết quả mong muốn (design, animation, code…)
– Critical evaluation of AI output: Biết đánh giá output của AI đúng/sai, hợp UX hay không.
Nói cách khác: junior hôm nay phải giỏi hơn junior ngày xưa – theo một cách khác.
Và chính sự “khác” đó là điều làm xã hội phát triển. Nếu thế hệ sau không vượt qua thế hệ trước, tiến bộ sẽ dừng lại.
Thời đại nào cũng có “level” riêng của công việc
Ở thời nào cũng vậy, công việc không mất đi, nó chỉ thay hình đổi dạng. Người ta vẫn cần con người ở nhiều cấp độ khác nhau:
– Người định hướng (manager, lead, senior…)
– Người thực thi (junior, executor)
– Người hỗ trợ (AI operator, prompt designer/engineer)
AI và UI/UX nói riêng cũng như các lĩnh vực khác đều vậy, AI có thể giúp bạn làm nhanh hơn nhưng vẫn cần con người dẫn dắt. Nó không thể có gu thẩm mỹ đặc trưng, không thể “chạm” vào những sắc thái ngôn ngữ, cảm xúc hay văn hóa mà con người cảm nhận được. Đó là việc của chúng ta.
Chuẩn bị bộ kĩ năng mới cho kỉ nguyên AI và UI/UX
Đây là vài hướng mà mình nghĩ một junior trong kỉ nguyên AI và UI/UX nên chuẩn bị – để thích nghi và tận dụng sức mạnh của công nghệ:
- Hiểu sâu về Design system: AI chỉ “đọc hiểu” được hệ thống nhưng không tư duy sâu được như designer. Người biết cách xây dựng và duy trì Design system để AI vận hành sẽ luôn có chỗ đứng.
- Học để hiểu được AI và biết cách làm việc trong quy trình AI-human: hiện tại rất nhiều công ty đang tiến hành tích hợp AI vào sản phẩm của họ. Để làm được điều này không hề dễ, cả team product – trong đó có designer phải hiểu được cách AI vận hành, kiểm soát và điều hướng được nó để đem lại kết quả phù hợp cho doanh nghiệp.
- Nâng cao khả năng logic và tư duy sản phẩm: Khi AI lo phần “vẽ”, bạn cần giỏi hơn ở phần “vì sao” – phải hiểu được cách sản phẩm vận hành, mục tiêu kinh doanh, logic điều hướng theo trải nghiệm người dùng và biết cách truyền tải những logic đó cho AI xử lý chính xác. Designer của kỷ nguyên AI và UI/UX không chỉ tạo ra giao diện – chúng ta định hình trải nghiệm và truyền đạt logic sản phẩm cho AI hiểu.
- Học viết prompt và review AI output: Như các ngành nghề khác, UI/UX Designer cũng cần linh hoạt vận dụng công cụ hỗ trợ – ở đây là AI để tối ưu hoá quy trình làm việc, giảm thiểu thời gian và công sức nhưng vẫn đạt hiệu quả cao. Vì vậy, việc có kiến thức viết prompt là điều cần thiết để ứng dụng AI trong công việc.
Đăng ký học chuỗi lộ trình tại TELOS Academy để sẵn sàng với các thay đổi của cả AI và UI/UX nào
Kết luận
AI không lấy đi công việc của bạn nhưng sẽ cướp đi cơ hội nếu bạn không chuyển mình theo thời đại – một thời đại mà AI và UI/UX đã trở nên chặt chẽ hơn.
Mỗi thế hệ đều có những thách thức riêng. Junior của hôm nay không hề yếu hơn hay bất lợi hơn, chỉ là đang học cách phát triển theo một cách khác — nhanh hơn, thông minh hơn và thích ứng tốt hơn. Càng linh hoạt bao nhiêu, cơ hội trong thị trường lao động càng cao bấy nhiêu.
